Lichaam ter beschikking stellen van de wetenschap

Als u uw lichaam ter beschikking stelt van de wetenschap, wordt uw lichaam na overlijden gebruikt voor onderwijs of medisch onderzoek. Uw lichaam kan bijvoorbeeld gebruikt worden door studenten voor het leren van de anatomie van de mens. Ook operatietechnieken kunnen hierop worden geoefend door medisch specialisten.

Om uw lichaam ter beschikking van de wetenschap te stellen, moet u zelf een handgeschreven verklaring opstellen waarin u toestemming geeft aan een anatomisch instituut. In Nederland zijn er zeven academisch medisch centra die ingeschreven staan als anatomisch instituut; in Amsterdam, Leiden, Rotterdam, Maastricht, Nijmegen, Utrecht en Groningen.  U kunt het nummer van een van deze instituten opvragen bij de Informatielijn Donorvoorlichting van de Nederlandse Transplantatie Stichting (NTS).

Na overlijden komt uw lichaam terecht bij een anatomisch instituut en staat u uw hele lichaam af aan de wetenschap. Dit houdt in dat de nabestaanden geen stoffelijke resten ontvangen om te cremeren of te begraven. Vaak wil het anatomisch instituut het lichaam binnen 24 uur kunnen conserveren, wat in de praktijk betekent dat er weinig tijd is voor de nabestaanden om afscheid te nemen. Het is daarom van belang dat u met uw naasten overlegt voordat u deze beslissing neemt.

Als u als orgaandonor staat geregistreerd, heeft dat altijd voorrang. Het anatomisch instituut kan beslissen of deze na de donatieprocedure het lichaam nog zal gebruiken voor onderzoek en onderwijs. Het beleid voor lichaamsdonoren verschilt per instituut. Ook door hoge leeftijd, ernstige ziektes of verminkingen kan een anatomisch instituut beslissen om een lichaam niet te gebruiken voor wetenschappelijk onderzoek.

Mocht uw lichaam ongeschikt worden verklaard na het overlijden, dan zal er alsnog een herdenkingsdienst plaatsvinden. Het is daarom van belang om met uw naasten uw wensen te bespreken.